Wat doen we?

Diagnostiek van de psychiatrische stoornis(sen), een delictanalyse en een inschatting van het recidiverisico door middel van risicotaxatie-instrumenten, is essentieel aan de start van de behandeling en gedurende het hele behandeltraject van de patiënt. In de behandeling staan de delict-gerelateerde risicofactoren vanuit de vastgestelde stoornissen/beperkingen centraal.

In de eerste drie maanden van opname doorloopt elke patiënt een diagnostisch traject, om op systematische en methodische wijze de pathologie (het ziektebeeld) en risicofactoren in kaart te brengen. In deze periode wordt door middel van dossieronderzoek (en indien nodig aanvullende diagnostiek) de voorgeschiedenis, (psychiatrische) kernproblematiek en delict-gerelateerde risicofactoren in kaart gebracht. Ook wordt de eerste jaarlijkse risicotaxatie gedaan en wordt er een start gemaakt met het opstellen van de delictanalyse en het vroegsignaleringsplan (VSP) Er volgt een DSM5 classificatie en een omschrijving van de kernproblematiek (beschrijvende diagnose). De beschikbare wetenschappelijke kennis over de stoornissen wordt gebruikt voor de inzet van (eventuele bewezen) behandelinterventies (Evidence Based Medicine). In de loop van de behandeling kan aanscherping van de diagnostiek plaatsvinden, bijvoorbeeld aan de hand van de delictanalyse. Door middel van deze integrale diagnostiek en het gebruik van de verschillende instrumenten voor risicogestuurde zorg brengen we de risico’s in kaart. Meer hierover is te lezen op de pagina over risicogestuurde zorg.

De behandeling wordt ingezet op de vastgestelde delictgerelateerde risicofactoren met als doel de risicofactoren te bewerken en daarmee het recidiverisico te verlagen.  Alle disciplines die betrokken zijn bij de behandeling van de patiënt hebben de belangrijke taak hun bijdrage te leveren aan het tot stand komen en evalueren van het behandelplan. Binnen de milieutherapie vormen de gestelde behandeldoelen de basis voor:

• Gedragsobservaties en werkpunten op de afdeling en tijdens dagbesteding;
• Het ontwikkelen en leren werken met het vroegsignaleringsplan;
• De overdracht tussen diensten op basis van vroegsignalen;
• Het opstellen van een bejegeningsplan;
• Het ondersteunen bij het ontwikkelen en oefenen van nieuw geleerde vaardigheden;
• Het evalueren van het functioneren van een patiënt tijdens de weekevaluaties en coachgesprekken.

De behandelvoortgang wordt tenminste elke zes maanden geëvalueerd tijdens een behandelplanbespreking, in aanwezigheid van de patiënt. Hierbij wordt ook gebruik gemaakt van ROM-vragenlijsten die behandelvoortgang monitoren. Zo nodig worden de doelen bijgesteld.

Naast de korte en lange termijndoelen gericht op het verminderen van het recidiverisico, worden voor patiënten met tbs met dwangverpleging ook bijzondere voorwaarden rondom vrijheden binnen en buiten de kliniek opgenomen in het behandelplan. Het verlofkader van de patiënt wordt daarbij genoemd.

Naast het verminderen van de delictgerelateerde risicofactoren is het opbouwen van beschermende factoren erg belangrijk voor delictpreventie. Beschermende factoren zijn: werk, vrijetijdsbesteding, financieel beheer, motivatie voor behandeling, levensdoelen, medicatie, netwerk, intieme relatie, hulpverlening, woonsituatie en toezicht. De dikgedrukte beschermende factoren worden in de klinische behandelfase vooral vormgegeven door opname binnen de beveiligde behandelsetting van het FPC. In het behandeltraject en bij resocialisatie wordt ingezet op het ontwikkelen, versterken en behouden van de cursief beschermende factoren door inzet van meerdere disciplines; Werken, Leren & Sport (WL&S), verlofbegeleiders, arbeidsconsulenten, maatschappelijk werkers, forensisch medewerkers, (GZ-)psychologen, klinisch psychologen/psychotherapeuten, vaktherapeuten, geestelijke verzorgers en psychiaters.

In de Kijvelanden maken we gebruik van patiëntprofielen met bijbehorende evidence based en best practice zorgprogramma’s:

• Zorgpad Psychose;
• Zorgpad LVB;
• Zorgpad ontwikkelingsstoornissen (ASS/ADHD);
• Zorgpad problematisch middelengebruik;
• Zorgpad persoonlijkheid en trauma;
• Zorgpad seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Ons doel is om elke patiënt een passend behandelprogramma gericht op verminderen van het recidiverisico te bieden.

Het zorgaanbod bestaat uit zowel individuele psychotherapie, groepstherapie, vaktherapie als medicamenteuze behandeling. Het leefmilieu en behandelklimaat op de verschillende verblijfsafdelingen in de FPC vormen ook een belangrijk onderdeel van de behandeling. Het doel is om een positief behandelklimaat te creëren waarin patiënten en forensisch medewerkers elkaar met respect behandelen en waarbinnen de patiënten kunnen werken aan hun risicofactoren door te oefenen met nieuw gedrag in hun leefomgeving.

Dit gebeurt binnen de milieutherapie. Milieutherapie is een essentieel onderdeel binnen de behandeling en draagt bij aan stabilisatie van persoonlijkheidsproblematiek, vermindering van agressie en de ontwikkeling van verantwoordelijkheid nemen voor eigen gedrag, behandelmotivatie, groei van empathie & geweten en vermindering van criminele cognities en denkfouten. Als forensisch medewerker bied je de patiënt ondersteuning bij het werken aan de behandeldoelen en reageer je op het gedrag van de patiënt, zodat hij de mogelijkheid krijgt voor persoonlijke groei (binnen een gestructureerde en veilige omgeving).

Het doel van resocialisatie is patiënten op een veilige en verantwoorde manier te laten re-integreren in de samenleving. De resocialisatiefase is een belangrijke fase in de behandeling van tbs-patiënten. Binnen zijn behandeling werkt de patiënt aan de voorwaarden voor verlof. Deze voorwaarden kunnen per patiënt verschillen, maar in de basis is het hiervoor noodzakelijk dat de risico’s voldoende gehanteerd kunnen worden en het verlof veilig en verantwoord kan worden vormgegeven. Het streven is om binnen een jaar begeleid verlof aan te vragen wanneer dit kan qua risico’s en risicomanagement. Samenwerken met het behandelteam, abstinentie en verantwoordelijkheid nemen voor het eigen gedrag zijn belangrijke verlofvoorwaarden. Aan deze voorwaarden moet een patiënt voldoen voordat het behandelteam overgaat tot een verlofaanvraag. Een verlofaanvraag verloopt via een vaste procedure (alleen in te zien voor Fivoor medewerkers).

Als de verlofaanvraag is gemachtigd door het ministerie mag de patiënt op verlof. Via een gefaseerd verlofplan met stapsgewijze uitbreiding van vrijheden, krijgt hij te maken met verschillende oefensituaties. In de eerste fase is begeleiding nabij (beveiligd en begeleid verlof) en bij goed verloop van de behandeling komt begeleiding steeds meer op afstand, waarbij de patiënt steeds meer autonomie en eigen verantwoordelijkheid krijgt (onbegeleid en transmuraal verlof).

In de transmurale fase verblijft een patiënt in een voorziening buiten het FPC met een lager beveiligingsniveau. Er zijn verschillende vervolgvoorzieningen waar patiënten naartoe uitstromen, zoals een FPA of Fivoor De Blink in het centrum van Rotterdam. Deze afdeling heeft naast de leefgroep en appartementen in het pand, ook appartementen naast het pand van De Blink en verschillende trainingswoningen op loopafstand van de Blink. Patiënten kunnen hier werken aan hun terugkeer naar de maatschappij en oefenen met steeds meer zelfstandigheid.