GGZ Reclassering Fivoor helpt mensen die in aanraking zijn gekomen met justitie en een probleem hebben met de geestelijke gezondheid. Dat is een heel diverse groep, bijvoorbeeld mensen met een verslaving of mensen met psychopathologische problematiek. Sommige zitten intern, anderen in een woonvorm of hebben een eigen woning.
Signaleren en uitvoeren
Jeffrey en Jean werken bij de Reclassering. Als toezichthouder en rapporteur zien ze erop toe dat een cliënt goed re-integreert in de maatschappij en zich aan zijn meldplicht of behandelverplichting houdt. “Als wij signaleren dat iemand zich niet aan de gestelde voorwaarden houdt, zijn we soms genoodzaakt het Openbaar Ministerie, de rechtbank of de gevangenis negatief te adviseren. Dat kan betekenen dat cliënten ook het voorwaardelijke deel van hun straf moeten nakomen, zoals een werkstraf of gevangenisstraf”, vertelt Jeffrey. “We proberen hiermee recidive, herhaling van misdrijf, te voorkomen en grijpen in als er verhoogde risico’s aanwezig zijn.”
De functie toezichthouder/rapporteur is dan ook zowel signalerend als uitvoerend. “We controleren of iemand zich houdt aan zijn plichten en monitoren onze cliënten langdurig, gemiddeld zo’n twee jaar. We kijken bijvoorbeeld hoe het is gekomen dat iemand verdacht of veroordeeld is geraakt. De oorzaak pakken we dan aan. Als blijkt dat er specifieke problemen zijn, dan verwijzen wij door naar bijvoorbeeld een forensische polikliniek of schuldhulpverlening”, aldus Jean.
Essentiële rol in de samenleving
Omdat de Reclassering een gedwongen karakter heeft, zijn cliënten soms niet gemotiveerd. “Als ze niet meewerken, kunnen ze na ons advies aan de rechtbank in de gevangenis komen. Die consequentie zorgt bij veel cliënten voor een soort ‘stok achter de deur’. Ons doel is om cliënten zoveel mogelijk eigen regie te laten behouden in hun eigen leven, maar wanneer risico’s op delicten toenemen, moeten wij strenger optreden en soms ook vrijheden beperken. Dit is een continu spanningsveld. We schatten risico’s in en besluiten soms in te grijpen. Zo dringen we recidive terug, waardoor er minder overlast en criminaliteit is. Verwarde mensen worden geleid naar de zorg die ze nodig hebben”, aldus Jean.
We schatten risico’s in en besluiten soms in te grijpen. Zo dringen we recidive terug waardoor er minder overlast en criminaliteit is. Verwarde mensen worden geleid naar de zorg die ze nodig hebben.
Blij zijn met kleine successen
Jeffrey en Jean werken voor hun functie veel samen met externe partijen. “We hebben continu lijntjes lopen met diverse klinieken en samenwerkingsverbanden.” Dit kunnen beschermde woonvormen, maatschappelijke opvang, gemeente, de politie, rechterlijke macht of juridische dienstverlening zijn. “Hiermee hebben we maar één doel: alles inzetten om de problemen van cliënten te behandelen en problemen te voorkomen.”
Kunnen samenwerken en jezelf goed uitdrukken in woord en geschrift is onmisbaar. “Je schrijft veel verslagen, wat ook essentieel is. Je mag signalen namelijk niet missen”, aldus Jeffrey. Maar ook kunnen plannen en organiseren, een analytisch vermogen hebben en tegelijkertijd optimistisch én kritisch zijn, is belangrijk. “Zo kun je blij zijn met kleine successen: bijvoorbeeld dat iemand maandag zijn methadon haalt en daardoor geen auto steelt”, voegt Jeffrey toe. “Ook is het handig om diverse rollen aan te kunnen nemen. Je moet bijvoorbeeld heel anders omgaan met iemand die een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft dan met iemand in een psychose. Daarnaast worden wij regelmatig opgeroepen in de rechtbank om ons advies te verdedigen of zitten we aan tafel bij een multidisciplinair overleg.”
Uitdaging
Soms moet je als reclasseringswerker lastige keuzes maken. Keuzes die een grote impact hebben op iemands leven. “We hebben een adviserende rol, maar wel een bepalend standpunt. Het is vervolgens aan de rechter wat hij ermee doet,” vertelt Jeffrey. “Het is in onze functie de uitdaging om iets voor de maatschappij én voor cliënten te betekenen,” aldus Jean.
