Verslaving en maatschappelijke overlast
Mensen met een psychiatrische ziekte en verslaving hebben vaak te maken met ingewikkelde problemen op het gebied van wonen (o.a. dak- en thuisloosheid), financiën, contacten met anderen en hun gedrag. Zij kunnen of willen zelf geen hulp vragen, waardoor er crimineel gedrag, maatschappelijke overlast en onrust ontstaat. Ongeveer de helft van alle gedetineerden is verslaafd en een deel van hen lijdt aan een combinatie van stoornissen, zoals bijvoorbeeld verslaving en schizofrenie. Ze zijn vaak veelpleger.
Veelpleger
Een veelpleger is iemand tegen wie meer dan tien keer proces-verbaal is opgemaakt wegens een mogelijk strafrechtelijk vergrijp . Een veroordeelde veelpleger wordt ook wel draaideurcrimineel genoemd. De groep veelplegers bestaat grotendeels uit personen met een drugsverslaving, (ernstig) alcoholmisbruik en/of psychische problematiek. Bij meer dan 70 procent van de veroordeelde veelplegers wordt verslavingsproblematiek vastgesteld.
Inrichting voor Stelselmatige Daders (ISD)
Een draaideurcrimineel pleegt keer op keer (lichte) delicten en steeds opnieuw zit hij daarvoor een korte detentie uit. In Nederland wordt het aantal draaideurcriminelen of veelplegers rond de 20.000 geschat. Deze stelselmatige daders plegen zo’n 70 procent van alle vermogensdelicten, vooral diefstal. Sinds 1 oktober 2004 kent de Nederlandse wet de ISD-maatregel, die staat voor Inrichting voor Stelselmatige Daders. Dankzij deze maatregel kan een rechter bij een veroordeling nu ook delicten uit het verleden laten meewegen. Een veelpleger kan daardoor langere tijd vastzitten.
Zorgketen voor veelplegers
De zorgketen voor veelplegers bestaat uit forensische (poli)klinieken, Ambulance Centra, Materieel Juridische Dienstverlening (MJD) en GGZ Reclassering. Deze programma’s zijn ondergebracht in één organisatorische eenheid. Zo ontstaat er een optimale samenhang tussen:
- Justitie en zorg (GGZ Reclassering en de Forensische Polikliniek).
- Justitie en maatschappelijke opvang (MJD en GGZ Reclassering).
- Behandeling van geestelijke problematiek en materiële hulpverlening (MJD en de Forensische Polikliniek).
De zorgketen voor veelplegers wordt afgerond door de intensieve woonbegeleiding.