Het gezicht van tbs - Mike (37 jaar)
Zijn vader zat veel in de bajes, zijn moeder was verslaafd. Van jongs af aan voedt Mike zichzelf op. Hij leeft vooral op straat, steelt wat hij nodig heeft en deelt klappen uit als iets hem niet zint, vaak onder invloed van drank en drugs. Op zijn 15e krijgt hij voor het eerst te maken met Justitie. Nu – 22 jaar later – is hij klaar voor een leven buiten de tbs-kliniek.
Mike is 15 als hij onder toezicht wordt geplaatst. Het strakke regime in de jeugdinrichting vindt hij maar niks. “Gesprekken en therapieën zijn voor mietjes”, daar doet hij niet aan mee. Wat hem niet bevalt, handelt hij wel af met zijn vuisten. Dat hij door zijn agressieve gedrag geregeld in isolement op zijn kamer belandt, boeit hem niet. Mike zit zijn tijd wel uit. Op zijn 18e komt er hoe dan ook een wettelijk einde aan het toezicht.
Ik had maling aan autoriteit. Dat had ik zo meegekregen. Gedoe en controle daar waren wij thuis niet van gediend.
Op aandrang van zijn vader – “ongeveer de enige voor wie ik respect had” – gaat Mike bij thuiskomst aan de slag als glazenwasser. De regelmaat verveelt hem snel, dealen ligt hem beter. Daarmee bekostigt hij zijn forse drank- en drugsgebruik. Als hij dronken en doorgesnoven iets of iemand op zijn pad vindt, trekt hij een spoor van vernieling en geweld. Op elk delict volgt een veroordeling. Na elke straf hervat Mike zijn oude leven, schuldgevoel kent hij niet.
De climax komt als Mike “schuimend van drugs, woede en jaloezie” zijn vriendin ernstig mishandelt en daarvoor wordt opgepakt. Het Pieter Baan Centrum stelt vast dat Mike lijdt aan een antisociale persoonlijkheidsstoornis met verslavingsproblemen. Het vonnis: een gevangenisstraf van 4,5 jaar gevolgd door tbs met dwangverpleging.
Ze overleefde het. Maar alleen omdat de politie er op tijd bij was.
Met manipuleren en charmeren – eigenschappen waarin Mike naar eigen zeggen uitblinkt – wordt hij “de koning van de bajes”. In de tbs-kliniek wordt hij geacht met zijn problemen aan de slag te gaan. Maar dat is Mike niet van plan: “Sporten oké. Maar als ik een kans zag om de strenge drugscontroles te omzeilen, gebruikte en dealde ik.” Therapeuten en een oudere familievriend weten hem stap voor stap op andere gedachten te brengen.
Van sommige mensen pikte ik dat ze me uitdaagden. Ik ging inzien dat die grote bek van mij pure angst was en dat er andere oplossingen zijn dan erop losmeppen.
Na oefenen met begeleid en onbegeleid verlof woont Mike nu op de resocialisatieafdeling en bereidt hij zich voor op een leven buiten de kliniek. Met blowen is hij gestopt. Sporten helpt hem om zijn grenzen te herkennen en zijn agressie te beheersen. Hij werkt vier dagen als magazijnmedewerker en voelt dit als zijn “eigen toko”.
De laatste stap – volledig op eigen benen staan – vindt hij spannend. Zijn oude omgeving maakt het hem best ingewikkeld. Maar tot nu toe heeft hij elke verleiding kunnen weerstaan. “Niet opgeven en opnieuw beginnen. Dat wil ik nu zelf ook.”
Meer informatie op: www.hetgezichtvantbs.nl.