Zelfbeschadiging
Zelfbeschadiging omvat het verwonden van de eigen huid of het lichaam met letsel tot gevolg, zonder dat iemand hierbij dood wil. Het is bijvoorbeeld een uitlaatklep voor vervelende gevoelens. Hoeveel mensen met dit probleem kampen is niet exact bekend. Snijden, krassen en branden zijn de meest voorkomende vormen van zelfbeschadiging. We schatten dat dit probleem voorkomt bij 5 tot 33 procent van de psychiatrische patiënten.
Termen
In de praktijk worden meerdere termen door elkaar gebruikt als iemand zichzelf snijdt of anderszins schade toebrengt aan zichzelf:
- Zelfverwonding
- Zelfverminking
- Zelfbeschadiging
- Automutilatie
- Suïcidepoging
Suïcide
Meestal heeft zelfbeschadiging niets te maken met suïcidaliteit: mensen die zichzelf beschadigen doen dit meestal niet omdat ze dood willen maar juist omdat ze door willen gaan met leven. Het komt vaak voort uit gevoelens van grote verwarring, eenzaamheid en ondragelijke geestelijke onrust en pijn. Vaak is er sprake van schaamte; het gebeurt veelal in het geheim.
Herkennen van zelfbeschadiging
Het herkennen van zelfbeschadiging is moeilijk, omdat het vaak verborgen wordt gehouden onder kleding. Het komt niet vaak voor dat iemand zichzelf zomaar beschadigt; vaak gaat er emotionele pijn of trauma aan vooraf. Zelfbeschadiging vormt dan een uitlaatklep voor emoties. Het gedrag staat dus niet op zichzelf. Iemand kan bijvoorbeeld ook erg onzeker zijn, een negatief zelfbeeld hebben, veel stress of spanning ervaren en moeite hebben om over emoties te praten.
Verborgen plek
Zelfbeschadiging kan diverse vormen aannemen:
- Snijden
- Branden
- Krassen
- Bonken met het hoofd
- Haren uittrekken
- Botten breken
Kenmerkend is dat iemand niet echt dood wil. Meestal kiezen mensen een plek die verborgen gehouden kan worden, zoals de armen, buik of (boven)benen.